نگاه نو نگاه نو
انتخابات – ۱۳۹۸ :
این روزها، فعالیت‌های انتخاباتی در روندی صعودی قرار گرفته و هر چه به زمان تحقق آن در اسفندماه نزدیک می‌شویم، تلاش‌ها برای جلب آراء مردمی شدت می‌گیرد. این تلاش‌ها در شکل واقعی رقابت بین جریانات سیاسی و بیشتر در رنگ صنفی خودنمایی می‌کند، هر گروهی و هر جناحی با به زیر سئوال بردن دیگری و در تشریح برنامه‌های عملی ادعای بهتر کردن اوضاع در گذر از جریانات فعلی را در زرورق تبلیغ ارائه می‌کند. آن‌هایی که در قدرت هستند از داشته‌ها و کرده‌های خود و وعدۀ بهتر شدن در صورت انتخاب مجدد می‌دهند و بر ناکامی خود دلایلی. در حالی که رُقبا در نشان دادن ایده‌آل‌های مردم پسند دستِ پُری را نشان می‌دهند، و این ظاهر رقابتی است که نتیجۀ آن را مردم تعیین خواهند کرد.
مطلب فوق را در سطحی دیگر نیز می‌توان مورد بررسی قرار داد. سطحی که در آن کلیّت جامعه اعم از حاکمیت، گروه‌های سیاسی و مردم در دانشگاهی به وسعت مرزهای جغرافیایی و از مرکزیت سیاسی کشور تا ده‌کوره‌ها به ورز سیاست می‌پردازند و کشور را در گامی دیگر در مسیر توسعه قرار دهند. در این فرآیند، مردم در قطب‌های متفاوت و در قالب جناح‌های سیاسی نظر خود را به کرسی می‌نشانند و به واسطه صندوق رأی سرمایه‌های خود را که عصاره ملتی است در محلی به نام مجلس وارد می‌کنند تا در تصمیم‌گیری‌ها منافع خود را حفظ و بر توسعۀ همه جانبه دست یابند. به همین خاطر صندوق رأی محلی است که جامعه در آن به تعادل می‌رسد و به همین خاطر است که مورد طمع قدرت‌های فراملی قرار می‌گیرد.
در نگاهی دیگر به انتخابات، می‌توان صندوق رأی را برآیند سیاست ورزی نظام سیاسی دانست که تصمیمات و روان سیاست خود را به محک آزمایش می‌گذارد تا دُرستی و یا کژی آن را در صندوق رأی ببیند و در گام بعدی مشروعیت خود را با خواست مردمیِ که بر آنان فرمان می‌راند تطبیق دهد. فرآیندی که پشتوانه مردمی حاکمیت را نشان می‌دهد و ارتباط مستقیمی با امنیت ملی پیدا می‌کند، در همین نگاه است که نظام سیاسی را وادار می‌کند تا مجلس را و در واقع ارادۀ عمومی را در رأس امور قرار دهد و به همین خاطر است که بنیان‌گذار جمهوری اسلامی بر آن صحّه گذاشته است، با این جملات:
«میزان رأی ملّت است»
«مجلس در رأس امور است»
بر همین اساس است که امام خمینی(ره) فلسفۀ وجودی انقلاب اسلامی و نظام اسلامی را بر رأی مردم بنیان گذاشتند و مردم را صاحبان اصلی نظام و کشور ذکر کرده و در مطلبی اساسی‌تر فرموده است که: «نگذارید این انقلاب به دست نا اهلان و نامحرمان بیفتد». از مجموع سخنان امام خمینی(ره) می‌توان بر اهمیت دادن به ارادۀ مردم توسط حاکمان و حضور مردم در مشروعیت بخشی به قدرتِ ملی پی‌بُرد، مردم هستند که به وسیله صندوق رأی میزان انحراف و سمت و سوی اصلاح امور را مشخص می‌کنند.
انتخابات حرکتی است و تصمیمی است در متن زندگی اجتماعی، به همین خاطر ارزش‌گذاری آن متناسب و مرتبط با نقشی است که انتخابات و صندوق رأی در دفع شرِّ و کسب خیر ایفا می‌کند. مردم در فردیت خود و جناح‌های سیاسی در جمع گروهی و نظام سیاسی در تأمین منافع ملی در رقابتی نفس‌گیر و در صندوق رأی است که به اجماع می‌رسند تا مسیر پیشرفت و توسعه به سهولت گره‌های زده شده در اقتصاد و سیاست را باز کنند. در همین گرانیگاه است که وزن انتقادها و مخالفت‌ها و تعارضات سیاسی و اجتماعی به رُخ کشیده می‌شوند و در همین نکته است که صندوق رأی ادامه و سمت و سوی راه را نشان می‌دهد.
در صورتی که هر کس به سهم خود از شرکت در انتخابات منتفع شود، ادامۀ زندگی سهل‌تر می‌شود. منافع ملی تأمین و تعارضات به حداقل کاهش می‌یابد و به همین ترتیب در صورتی که صندوق رأی نتواند به این سئوال اساسی که انتخابات چه مشکلی را حل کرده یا خواهد کرد، پاسخی داشته باشد و بازی‌گران و سیاستمداران بخواهند با رأی مردم بازی کنند تا چند صباحی بر اریکه قدرت تکیه زنند و در مرور زمان اعتماد مردم و در واقع پشتوانه عمومی از حاکمیت را سلب کنند و صندوق رأی را از حیّزِ انتفاع ساقط نمایند، به‌طور طبیعی انتخابات نخواهد توانست در متن مردم معنا ساز و ارزش‌آفرین باشد. زمانی است که بی‌تفاوتی در بازشماری آرا خود را نشان خواهد داد، آرای مخالفین نظام سیاسی از موافقین پیشی خواهد گرفت، نظرات معارضین در همین مقاطع است که مرجعیت پیدا خواهد کرد. روزنه‌های نفوذ و انحراف در دل اجتماعات سیاسی و اجتماعی رو به فزونی خواهد گذاشت و نظام سیاسی برای بقای خود مجبور به تحمیل نظم اضافی و فضا را برای کنترل امور امنیتی می‌کند و به این ترتیب جامعۀ سیاسی در مسیر حضیض به نفس می‌افتد.
امروزه جامعۀ ما در ورز سیاست به استقبال انتخابات مجلس شورای اسلامی در تحرک است و همه ما به امید باز کردن گره‌های زده شده بر زندگی سیاسی و اقتصادی و در روابط بین‌الملل به پای صندوق‌های رأی خواهیم رفت. نویسنده این سطور به تحقیق و تجربه مدعی است؛ کسانی و یا جریانی بخواهد در شعار و عمل، کارکرد صندوق رأی را به زیر سئوال ببرند و یا برده‌اند، جایگزینی غیر از بازگشت دیکتاتوری و استبدادِ الیگارشی ندارند، با حضورمان و با انتخاب درست‌مان، در تحقق منافع ملی بکوشیم.
۲۴ آبان‌ماه۱۳۹۸ – ذوالفقار صادقی
