نگاه نو نگاه نو
بسم الله الرحمن الرحیم
جنگ یمن، تحلیل نبرد و تبیین بازده نزولی اقتدار سعودی، در جمع بسیجیان*
کشور عربستان، در رأس ائتلافی از کشورهای عربی به جز کشور «عمان» و با حمایت ضمنی کشورهای «ترکیه» و «پاکستان» و با حمایت قاطع اطلاعاتی و لجستیکی «آمریکا»، در ششم فروردین ماه عملیاتی با عنوان «طوفان قاطعیت» کشور «یمن» را مورد هجوم نظامی قرار داد و بعد از ۲۷ روز، با اعلام پایان عملیات، مرحله دوم نبرد را با عنوان «بازگشت امید» آغاز کرد و همزمان اعلام پی گیری حل مسئله با گفتگوی سیاسی است!
جنگ «یمن» را می شود در ابعاد محلی، منطقه ای و در ذیل منافع «آمریکایی» ها تحلیل کرد!؟ در بُعد محلی و منطقه ای، همزمان با آغاز تجاوز، نشست اتحادیه عرب در «شرم الشیخ» کشور «مصر» برگزار و در آن اعلام تشکیل ارتش عربی شد. و هنوز اجلاس به پایان نرسیده بود که «ملک سلمان» – پادشاه عربستان – به «ریاض» بازگشت که، اخبار حکایت از کودتای نافرجام می داد. بدون شک تغییرات صورت گرفته در کابینه پادشاهی نشان از وجود اختلافات جدی در خاندان «آلِ سعود» است.
در صحنه میدانی، اخباری مبنی بر تمرد برخی از خلبانان مصری از بمباران، به بیرون درز کرده، خلبان مصری در توجیه تمردش گفته است؛ «آموزش دیده برای بمباران اسرائیل و نه یک کشور مسلمان»، و یکی از خاندان «آل سعود» در اعتراض به اقدام نظامی، «جنگ «یمن» را موجبات تحقیر عربستان ذکر کرده که خلبانان مزدور برای هر شلیک ۷۵۰۰دلار درخواست کرده اند و در نهایت توصیه کرده، از تحریک «ایران» پرهیز شود که تبعات غیرقابل کنترلی خواهد داشت»! منابع اطلاعاتی غربی مستقر در «بروکسل» اعلام کرده اند که از زمان عملیات «طوفان قاطعیت» تعداد ۳۹۷۰نظامی سعودی از خدمت فرار کرده اند. و برخی از منابع غربی تعداد متواریان از خدمت در مناطق نزدیک به مرز «یمن» را از پادگان های «عاکفه»، تیپ۴مستقر در «جبل بردان»، «الحصن»، «الخوبه» و «نجران» را مجموعاً ۱۰هزار نفر اعلام کرده اند!
با توجه به مطالب گفته شده، نمی توان بحران «یمن» را محدود به منطقه دانست؟ نگاهی به اعلام پشتیبانی اطلاعاتی و لجستیکی «آمریکا» از متجاوزین، بایستی این جنگ را در ذیل استراتژی نظامی آمریکایی به بحث نشست؟ آمریکایی ها با توجه به تجارب لشکرکشی در اشغال «عراق» و «افغانستان» متوجه شده اند که این نوع جنگیدن، ضمن این که هزینه های مالی و انسانی غیرقابل توجیهی دارد، نتیجه دلخواه نیز نداشته است. و وجهه بین المللی «آمریکا» را بعنوان تنها ابرقدرت قابل اتکا، زیر سئوال برده است. بنابراین، ماهیت جنگ ها نسبت به گذشته متفاوت شده. فلذا، دکترین نوین درگیری که بتواند منافع غربی ها را تأمین کند، عنوان (shock and awe- شوک و ترس) نام گذاشته اند که مبتنی بر حملات پرتلفات مردمی و ایجاد ترس و وحشت است تا مردم کشور مورد نظر را وادار به تسلیم کنند. و در این دکترین، نقش آمریکایی ها هدایت از پشت صحنه است با عنوان (leading from behind – فرماندهی از پشت صحنه) که هم اکنون در هدایت ائتلاف عربی در بمباران «یمن» را بعهده دارند.
اهداف عربستان را از جنگ می توان به دوبخش اعلامی و غیراعلامی تقسیم کرد، اهداف اعلامی عربستان عبارتند از:
- عقب نشینی انصارا… از «صنعا» و همه شهرها و تحویل دادن سلاح ها و خلع سلاح کامل.
- نیروهای نظامی منتخب یک ماه «صنعا» را کنترل و بعد تحویل ارتشی می دهند که «عبدربه منصور هادی» تشکیل خواهد داد.
- «عبدربه منصورهادی» باید به «صنعا» باز گردد و کابینه اش را تشکیل دهد.
- طرح ابتکاری کشورهای حاشیه «خلیج فارس» اجرایی شود و مصونیت قضایی از «علی عبدا… صالح» رئیس جمهور قبلی یمن و خانواده اش برداشته شود، اموالش ضبط و به خزانه بازگردانیده شود.
- اگر حزب کنگره ملی به گفتگوها بازگردد، برای اعلام حسن نیت باید رئیس جدید معرفی کند.و …
و اهداف غیر اعلامی عربستان که جنگ بیشتر بخاطر آن ها آغاز شده، عبارتند از؛
- عربستان، بدنبال ناکامی ها در جنگ نیابتی در «سوریه» و «عراق»، و برای ابراز شایستگی به ارباب آمریکایی خود، بدنبال تشکیل بلوکی قدرتمند سنّی علیه تشیّع با محوریت «ایران» بود که، از ابتدا بدلیل همراهی نکردن کشور عربی «عمان» و بعد کنار کشیدن «ترکیه» و «پاکستان»، عملاً شکست خورد و در واقع «جنگ ما قبل جنگ» در منطقه را باخت.
- عربستان، کشور «یمن» را بعنوان حیات خلوت خود می داند و سالیان سال، با تضعیف این کشور مانع از شکل گیری یک حکومت مستقل مردمی بوده است و حال با قدرت گیری انصارا… قصد داشت از شکل گیری حکومت مردمی جلوگیری کند. لیکن، و ناخواسته باعث قدرت گیری بیشتر انصارا… و اتحاد مردم یمن شد.
- عربستان، با مشکل ژئوپلیتیکی روبروست، و طی سال های گذشته و با قلدری، تعداد سه استان که به وسعت کشور «سوریه» است را از «یمن» جدا کرده و قصد داشت به تنگه «باب المندب» نزدیک و در اختیار بگیرد. با این اقدام موجب قدرت گیری هرچه بیشتر انصارا… و اتحاد مردم «یمن» را موجب شد و در صورت تکمیل و تثبیت قدرت در «یمن»، با مشکل جدی تری روبرو خواهد شد.
- عربستان، با این جنگ می خواست با حذف انصارا… از صحنه سیاسی «یمن»، از مشکل اجتماعی بزرگ خود رها شود؟ در جنوب عربستان تعداد پنج میلیون شیعه زیدی و یک میلیون شیعه اسماعیلی زندگی می کنند، اگر جنگ در زمین ادامه یابد مشکل اجتماعی عربستان خود را نشان خواهد داد. آخرین اخبار، از دستگیری ۱۴۷هزار نفر است که، بدلیل همراهی نکردنشان با سیاست های «آل سعود» صورت گرفته است. و …
در واقع رژیم «آل سعود» در یک اشتباه محاسباتی راهبردی در آغاز جنگ علیه کشور «یمن»، هم در اهداف اعلامی و هم در اهداف غیر اعلامی با شکست مواجه شده است.
پرسش و پاسخ؛
۱- دلایل عدم ورود انصارا… به جنگ با «آل سعود» و عدم دفاع از خود در مقابل طوفان به اصطلاح قاطعیت، چه بود؟
یکی، به دلیل ناکام گذاشتن جنگ روانی «عربستان» که می خواست با دوقطبی سازی، این جنگ را بین شیعه و سنی نامگذاری کند و پاسخ انصارا… را تجاوز به خاک مقدس حرمین بنامد، واکنش ندادن باعث خلع سلاح «آل سعود» شد و از ائتلاف سنی جلوگیری کرد، نشان داد که جنگ غیراسلامی است و به همین خاطر هیچ یک از علمای اهل سنت یمنی علیه انصارا… موضع گیری نکرده اند و بلکه همراهی نیز می کنند. و دلیل دوم و اساسی، طرفداران «آل سعود» یعنی داعشی ها و القاعده ای ها، در داخل «یمن» است؟ به نحوی که در آغاز جنگ تعداد ۱۱ استان در اختیار انصارا… بود، بعد از آغاز جنگ ۱۸ استان از ۲۰ استان را انصارا… در اختیار گرفته و می رود که به حضور طرفداران «آل سعود» خاتمه دهد، و بعد از آن و با تحکیم جبهه داخلی، پاسخ عربستان را بدهد. طبق آمارهای اعلامی، تاکنون تعداد ۷۰۰هزار یمنی برای جنگ با عربستان ثبت نام کرده اند، در حالی که نیروهای ارتش «عربستان» از خدمت فرار می کنند و طبق قواعد نظامی سرنوشت نهایی جنگ، نه در بمباران هوایی که در زمین رقم خواهد خورد.
۲- با توجه به عدم حضور شاهزاده «متعب» و «سهودالفیصل» در مراسم امروزِ بیعت، چه آینده ای برای پادشاهی «آل سعود» با توجه به اختلافات داخلی متصور است؟
اگر دقت کنید، در کشورهایی که با قواعد دموکراسی قدرت جابجا می شود، و مثل کشور خودمان، چالش برای تصاحب قدرت چگونه است؟ و در نظر داشته باشید رژیم های دیکتاتوری و پادشاهی که تاریخ مصرفشان گذشته است، چالش برای تصاحب قدرت چه فاجعه ای که تاکنون نیافریده است؟ مطالب پیش گفته نشان می دهد که جنگ قدرت با وجود خفقان خبری با شدت وجود دارد، با توجه به فضای ارتباطی حاکم در روابط بین الملل و افزایش روزافزون آگاهی های عمومی، نتیجه چنین رقابت هایی به سقوط منجر شده است، نگاه کنید به تصمیم چنین رژیمی در ورود بی محاسبه و یا محاسبه با ریسک بالا و بی نتیجه به جنگ با یمن است، و آینده قابل اتکایی برای خاندان «آل سعود» متصور نیست.
۳– باتوجه به گیت های امنیتی – انتظامی مرزبانی در مرزهای کشور و داخل کشور و وجود نهادهای مبارزه با مواد مخدر در کشور، چرا نفوذ مواد مخدر روز به روز بیشتر می شود و تولید آن در داخل انبود و امنیت انسانی کشور را به خطر می اندازد؟
در قواره های شناخته شده امنیتی – دفاعی، کشوری که دارای بیشترین همسایه و مرزهای طولانی باشد، مرزهایش قابل نفوذ و بر امنیت آن اثر نامطلوبی می گذارد و کشور ما با بیش از ۱۵ کشور همسایه است. دقت کنید مرزهای ما با کشور های «ترکیه»، «عراق»، «افغانستان» و «پاکستان» و اوضاع امنیتی این کشورها را ملاحظه کنید، اخیراً وزیر کشور به پاکستانی ها و افغان ها پیشنهاد کرده که، حاضریم در محدوده ای امنیت مرزهای آن ها را تأمین کنیم. ضمن این که، گروهک های سیاسی ضدانقلابی مثل «ریگی- جندا…» در شرق کشور و یا «انصارالفرقان» در منطقه «بوشهر» که بنام دین و مقدسات و الهام گرفته از تفکر سعودی ها، و در واقع از نوع داعشی و القاعده ای دست به جنایت می زنند، در پشت صحنه و بشکل سازمان یافته از قاچاق مواد مخدر بیشترین سود را می بَرَند.
۴- وضعیت فعلی شیعیان در خاورمیانه مخصوصاً در «بحرین» و «یمن» را توضیح دهید؟
در ایران که، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نخستین بار حکومت شیعی مستقر شد و پیام آن شده بیداری امت اسلامی، تمام تلاش دشمن برای از بین بردن آن به نتیجه نرسید. در «عراق» و با سقوط حزب بعث، دولت شیعی موجودیت پیدا کرده و تمام تلاش ها از طریق داعش و القاعده برای حذف شیعیان از قدرت صورت می گیرد، در «سوریه» که حکومتی علوی در قدرت است و چند سالی است هجمه ای گسترده و با نام اهل سنت، برای برکناری آن صورت می گیرد و حتی کشور «ترکیه» در قالب عثمانی گرایی نوین و با صبغه مذهبی پشتیبان تروریست ها است، در «بحرین» که سال هاست با کمک ارتش «عربستان» دست به جنایت می زنند و حال که برای جلوگیری از قدرت گیری شیعیان جنایت بی سابقۀ تاریخی درحال وقوع است و تلاش می کنند، جنگ را صبغه مذهبی دهند و موفق نشده اند. شعار ما و عمل ما به نام اسلام ناب محمدی(ص) صورت می گیرد و تاکنون جلو هرگونه بهره برداری سیاسی را گرفته است، برنده نهایی معلوم است و با بزرگواری تحمل می کنیم و …
۵- دولت «داعش» می تواند به ایران حمله کند؟ در نظر دارد به ایران حمله کند؟
داعشی ها با شعار احیای خلافت اسلامی و بازگشت به سلف صالح و در اصل علیه دین اسلام وارد شده اند، و یکی از اهداف اساسی شان ضربه زدن به تشیع است، اگر ایرانی ها وارد نشده بودن، «بغداد» و «اربیل» را تصرف کرده بودند و تا مرزهای ما آمده بودند، اگر می توانستند وارد کشور ما می شدند.
۶- حوثی ها در «یمن» چه کسانی هستند؟ و رابطه شان با ایران چگونه است؟
حوثی ها از شیعیان زیدی «یمن» هستند (بخش سیاسی زیدی ها) و زیدی ها بیش از ۴۵درصد مردم یمن را تشکیل می دهند. و به لحاظ فکری نزدیک به افکار شافعی ها که اکثریت اهل تسنن «یمن» را تشکیل می دهند. رهبر معنوی حوثی ها به نام «حسین» بود که تلاش کرد افکار حضرت امام(ره) را در «یمن» ترویج کند و کتاب «چهل حدیث» حضرت امام، در کنار کتب اصلی زیدی ها مورد توجه است. برادر وی که هم اکنون رهبری انصارا… را بعهده دارد، تحصیل کرده حوزه علمیه «قم» است، به لحاظ معنوی ارتباط بسیار خوبی با ایران دارند.
حوثی ها در طول تاریخ مردمانی شجاع و جنگ دیده و باتجربه هستند، تا جایی که ارتش «عثمانی» را شکست دادند و بعد ها ارتش «مصر» با دادن ۱۰هزار کشته مجبور به فرار از «یمن» شد. و در جنگ معروف «ششم» که قبل از این جنگ اتفاق افتاد و مصادف با فتنه ۱۳۸۸ در «ایران» بود، ارتش «یمن» به همراه ارتش «عربستان» و با پشتیبانی یگان های هوابرد ارتش «اردن» و پشتیبانی «مصر» و «آمریکا» مورد هجوم قرار گرفتند. در پایان جنگ، پیروزی از آنِ حوثی ها بود، ارتش عربستان شکست خورد و ۳۵کیلومتر از خاکش به تصرف حوثی ها درآمد و منطقه استراتژیک «جبل دخان» در اختیار حوثی ها قرار گرفت که در مذاکرات سیاسی اعاده شد و تا جایی که «آل سعود» مجبور شد، قیمت تانک های به غنیمت گرفته شده را بپردازد و بازگرداند!؟ حال که حوثی ها با داشتن تجارب قبلی، ارتش «یمن» را به همراه خود دارند و بیش از ۹۵درصد مردم یمن از شیعه و سنی پشتیبان انصارا… هستند، معلوم است که سرنوشت جنگ چگونه تعیین خواهد شد.
۷- وضعیت فعلی داعش چگون است، … آیا داعش تضعیف شده است؟
انسان های خطرناک آن هایی هستند که به جمود فکری مبتلا باشند، و اعتقادی خشک و خشک مقدس هستند. دقیقاً داعشی ها و القاعده ای ها همین گونه هستند. در ابتدای ظهور که با شعار احیای خلافت اسلامی وارد شدند، مورد استقبال قرار گرفتند. لیکن، و به مرور زمان که مسلمانان عملکرد این قوم را دیدند بتدریج از آن روی می گردانند. مسلمانان می دانند که دین اسلام و پیغمبر اکرم(ص)، دین رحمت است و ارتباطی با وحشی گری داعشی ندارد. فلذا، هر اندازه زمان می گذرد پشتوانه های فکری و مردمی خود را از دست می دهند و سیر نزولی خود را طی می کنند. در صحنه های میدانی نیز در «عراق» و «سوریه» و در «یمن» زنجیره شکست های داعش در حال تکمیل شدن است، در صورتی که معادلات سیاسی در پشتیبانی از این گروهک ها بهم بخورد، شکست نهایی اتفاق می افتد.
۸– یمن و بحرین را از لحاظ استراتژی، در زمان حال و وضعیت مردم را توضیح دهید، الآن مدافعان یمنی در تقابل با سعودی ها چه کسانی هستند؟
شیعیان «یمن» و شیعیان ساکن در جنوب و شرق «عربستان» و «بحرین» تا «ایران» و «عراق» و علویان «سوریه» تا حزب ا… «لبنان»، در نظرگاه و تبلیغ غربی – سعودی، بعنوان هلال شیعی مطرح است و دقیقاً محور مقاومت در منطقه و در مقابل استکبار و استضعاف نقش آفرینی می کنند، و منطقه ای بسیار حیاتی و استراتژیک است. غربی ها و سعودی ها برای تأمین امنیت اسرائیل و منافع غربی نتوانستته اند برای غلبه بر محور مقاومت شعار های خود را جامۀ عمل بپوشانند! چون «ایران» با شعار اسلام ناب محمدی(ص) سیاست های دفاعی و امنیتی خود را اعلام و بر آن عمل کرده است و تاکنون هیچ اندیشمندی نتوانسته خلاف آن را ثابت کند، و به همین خاطر در جهان اسلام نفوذ کلام پیدا کرده است، و چون نتوانستند و نمی توانند در مقابل موج اسلام خواهی ایستادگی کنند، بعضاً ادعا می کنند که ایران به نیروی نظامی متوسل می شود! و الآن هم ما در یمن نیروی نظامی نداریم، ولی افکار انقلابی در آن نقش آفرینی می کند. محوریت اصلی مدافعین یمنی که قبل از این منحصر به حوثی ها و شیعیان بود، الآن توسعه یافته و ارتش یمن و اهل سنت را نیز دربرگرفته و بسیار قدرتمند است.
۹– در صورتی که القاعده و داعش به عنوان تروریسم جهانی شناخته می شوند … چرا ایران و کشورهای مخالف با این گروهک ها به صورت مستقیم و ارتش سازمان یافته وارد جنگ نمی شوند، به عملیات های کوچک و به محکوم کردن اکتفا می کنند.
درست است که این گروه ها از سوی قدرت های فرامنطقه ای و منطقه ای بعنوان تروریسم اعلام و معرفی شده اند. لیکن، تلاش می کنند از وحشی گری این ها بنفع منافع خود بهره ببرند، ضمن این که جنگ برای خود قواعدی دارد و ما بعنوان قدرتی منطقه ای ودر پایبندی به قواعد شناخته شده و در دفاع از منافع ملی و باورهای دینی مان، نمی خواهیم احساسات خود را در موضوع وارد کنیم تا مورد سوء استفاده دشمن قرار گیرد.
۱۰- وظیفه ما بسیجیان در مقابله با داعش چیست؟ آیا جنگ روانی در مقابله با داعش موثر است؟
وظیفه ما شناخت ماهیت دشمنان اسلام و ایران و آشنایی با راهبردهای آن است و به همین شکل شناخت ما از مبانی و مبادی اصیل اسلامی و منافع ملی بایستی از اولویت های اساسی ما باشد. و در این صورت است که خواهیم توانست در مقابله با جنگ روانی دشمن پیروز شویم و خواهیم توانست ماهیت اصلی گروه هایی چون داعش که بنام اهل سنت قدرت گرفته اند خنثی کنیم، چون جنگ فرقه ای بیشترین و اساسی ترین ضربه را به اسلام و منافع ملی وارد کرده و خواهد کرد، و …
۱۲/۲/۱۳۹۴ – ذوالفقار صادقی
*سخنرانی و پرسش و پاسخ در جمع بسیجیان پایگاه شهید فروتنی «خوی»، در مورخۀ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۴ه.ش.
برای مطالعه بیشتر، رجوع کنید به؛
- «ملکی» و «سراج»(۱/۲/۱۳۹۴)، در گفتگو با اندیشکده راهبردی تبیین.
- «گراهام فولر»(۲۷/۱/۱۳۹۴)، بازیگران بحران «یمن» چه کسانی هستند، irdiplomacy.ir .
- «ولی نصر»، نقل از الاهرام چاپ «مصر»(۲۹/۱/۱۳۹۴)، irdiplomacy.ir .
- «یمن» و هشت هدفی که تحقق نیافت(۲/۲/۱۳۹۴)، tabnak.ir .
- «قناد باشی» و «صفاتاج»(۲/۲/۱۳۹۴)، رمز گشایی از اهداف عربستان در حمله به یمن، alef.ir .
- دکتر «مسعود رضایی»(۲/۲/۱۳۹۴)، tisri.org .
- «گراهام فولر»(۴/۲/۱۳۹۴)، چرا بحران «یمن» ممکن است قدرت خاورمیانه ای را از دستان سعودی بدست «ایران»، «ترکیه» و «پاکستان» سوق می دهد، khabaronline.ir .
- «عبدا… مرادی»(۲۹/۱/۱۳۹۴)، بحران یمن، borhan.ir.
- (۱۱/۱/۱۳۹۴)، mashreghnews.ir.
- (۲/۲/۱۳۹۴)، V O A .
- «بهمن محرمی»(۲/۲/۱۳۹۴)، پایگاه خبری عماریون.
- (۴/۲/۱۳۹۴)، mashreghnews.ir.
- (۶/۲/۱۳۹۴)، yjc.ir.
- (۷/۲/۱۳۹۴)، جهان اسلام.
