دانش و سازمان (۶)

بسم الله الرحمن الرحیم

دانش و سازمان (۶)

         آغاز سخن را با یاد آوری یک تأسّف از فرهنگ خودمان شروع می کنم، همۀ ما و بخصوص پیش کسوتان حاضر در جمع بیاد دارند اولین سرمشق و عنوان انشاء دوران تحصیل را که؛«علم بهتر است یا ثروت» و معمولاً بزرگان ما در خانواده راهنمایی می کردند که البته علم بهتر است و . . . تکرار جمله باعث نهادینه شدن موضوع در فرهنگ ما شده است. ولی، متأسّفانه از سطح شعار بالاتر نرفته و در غربت باقی مانده است و حال سپاه در عملیاتی کردن این مهم پیشرو شده است. در اهمیت این مهم، به دو کلام از اندیشمندان غربی و شرقی اشاره و بحث را ادامه می دهم: «دانش و نظریه بر پایه تجربه بنا می شوند»^(۱) و «اختصاص یافتن سهم قابل توجهی از «تولید ناخالص ملی» به امور مرتبط با «پژوهش» در کشورهای توسعه یافته، حکایت از آن دارد که بدون توجه به این بخش، نمی توان امیدی به «پیشرفت» و «اصلاح» سیاست های جاری داشت»^(۲)

         اگر نگاهی به سرگذشت صاحب نظران و تئوری پردازانِ بنام دنیا که با نظراتشان خدمتی به امنیت ملی و باعث توسعه و پیشرفت کشورشان شده اند، داشته باشیم. به این نتیجه می رسیم که این افراد اکثرشان، تا رسیدن به جایگاه نظریه پردازی مراحلی و زحماتی در امورات اجرایی متحمل شده اند. یعنی علم مفید و قابل استفاده از مسیر امورات اجرایی و تجربۀ سیاست های اجرایی می گذرد، کنج عزلت باعث تولید هیچ دانشی نشده و نخواهد شد و همچنین است که اگر می خواهیم در زمینه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و . . . کشورمان را پیشرفته سازیم، بایستی تن به علم و دانش بدهیم و سابقه کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که توسعه و پیشرفت در ابعاد مختلف از مسیر دانش و علم می گذرد. به همین توجیه است که توجه به دانش و پرداختن به علم برای ما یک الزام تاریخی است، اگر دقت کنیم در بیانات رهبر معظم انقلاب، از سال ها پیش در توجه به اهمیت همین مطلب «جهاد علمی» را مطرح کرده اند.

         با توجه به مطالبی که ذکر آن رفت، ماهیت و وظایف ذاتی سپاه در پاسداری از انقلاب اسلامی و گستردگی و تنوع مأموریتی که با آن مواجه هستیم و از طرفی در ارتباط با نیروهای بسیجی که سازمان سپاه را در پیوند با مردم باعث شده، نیروهای خلاق و مبتکری داشته باشیم، یک الزام و نه یک اختیار را بر ما فرض کرده است که، خود را به دانش روز مسلط کنیم و در مواجهه با مسائل و مشکلات روز توان پاسخگویی داشته باشیم. یکی از مطمئن ترین راه تسلط بر امورات، تولید دانش بومی سپاه است که با توجه به سابقه درخشان دوران دفاع مقدس و در استان آذربایجان غربی، تاکنون. توجه به تجارب کم نظیری است که نیروهای ما از آن برخوردار هستند، اگر بتوانیم این تجارب را ثبت کنیم، بطور طبیعی دانش بومی سپاه تولید خواهد شد که منطبق با جغرافیای سیاسی، فرهنگی و سرزمینی ما است.

         این که رهبر معظم انقلاب فرمان «جهاد علمی» می دهند، به این معنی است که با ابتکار و خلاقیت که مناسب حال نیروهای انقلابی است، بن بست ها را بشکنیم. بن بست موجود، عادت نکردن به مطالعه و انس نگرفتن به قلم و ما بعنوان نیروی خلاق و مبتکر و انقلابی ناچاریم و ضروری است با پرداختن به این مهم یعنی مطالعه و ثبت تجارب فردی و سازمانی در شکستن این بن بست پیش قدم باشیم.

                              والسلام

                                   ۰۵/۰۴/۱۳۹۲- ذوالفقار صادقی

                               طرح شده در جمع پایوران سپاه ناحیه چایپاره

مآخذ:

• مایکل شیهان: امنیت بین الملل، ترجمه؛ فیروزآبادی ۱۳۸۸٫
• دکتر اصغر افتخاری: مطالعات امنیت ملی، ۱۳۸۱٫